Inzicht uit onderzoek onder ondernemers

Er zijn verschillende redenen waarom ondernemers externe financiering willen aantrekken. Dat beïnvloedt welke vorm van financiering passend is, binnen welke termijn de ondernemer deze financiering nodig heeft en tegen welke kosten hij die kan afsluiten. 

Voor een deel betreft het acute financieringsbehoefte, bijvoorbeeld voor herfinanciering of financiering van voorraden of andere werkkapitaal. Een ander deel betreft investeringen voor de langere termijn, bijvoorbeeld in verduurzaming van het betreft of aanschaf van kapitaalgoederen. 

Naast harde kwantificeerbare feiten gaat het vinden van financiering ook over de ervaringen die de ondernemer heeft gedurende het proces en hoe hij dat op emotioneel gebied ervaart. Wat we zien in dit onderzoek: 

• Zakelijk en privé lopen steeds meer door elkaar heen. Afhankelijkheden en risico’s nemen daarmee toe en beïnvloeden niet alleen  het bedrijf maar ook het persoonlijk netwerk.
• Een deel van de ondernemers dopt liever zelf zijn boontjes, terwijl anderen het financieringsvraagstuk via een adviseur uitzetten. 
• Ondernemers beginnen hun zoektocht naar financiering vol goede moed, maar gedurende de reis steeds verder ontmoedigd raken. 
• Emoties kunnen hoog oplopen doordat het voor ondernemers vaak echt gaat om de kern van hun bestaan. 
• Bestaande overheidsdiensten worden veelal niet gevonden als het over financiering gaat. 

Zaken en privé

Zakelijk en privé lopen voor ondernemers steeds meer door elkaar heen. Zowel onderpand als inzet van persoonlijke connecties uit het netwerk als mogelijke financiers worden genoemd door de geïnterviewde respondenten. Ook financieringsvormen zoals leasing komen steeds vaker voor, en zorgen voor een andere financiële verhouding ten opzichte van samenwerkingspartners zoals bijvoorbeeld leveranciers of afnemers.

Zelf doen of via adviseur

Bij aanvraag van financiering zijn twee routes te onderscheiden. Ofwel de ondernemers voert elke stap van het financieringsproces zelf uit, ofwel ze maken gebruik van een externe adviseur voor een gedeelte of zelfs de gehele financieringsaanvraag. Overigens wordt in beide routes het aanvraagproces emotioneel negatief ervaren.

Emoties lopen hoog op

Ondernemers starten hun zoektocht naar financiering met goede moed omdat zij vertrouwen hebben in hun bedrijf en plannen. De zoektocht naar financiering duurt vervolgens langer dan verwacht en leidt niet tot de oorspronkelijk gewenste uitkomst (onder andere qua omvang, financierende partij, doorlooptijd). Zij ervaren dat een hoge bewijslast wordt gevraagd, er weinig mogelijkheid is tot persoonlijke toelichting op de aanvraag bij banken. Het aanvraagproces is langer en moeizamer dan verwacht en is door de respondenten negatief en emotioneel ervaren.

Het raakt de kern van hun bestaan

Emoties kunnen zoals gezegd hoog oplopen gedurende het aanvraag- en beoordelingsproces. Financiering is een vraagstuk wat niet jaarlijks speelt en dus onbekend gebied voor veel ondernemers. Het raakt rechtstreeks aan de kern van het bestaan van het bedrijf en daarmee ook aan de ondernemer als persoon. Die is gewend zelf te bepalen en is hier afhankelijk van derde partijen. Het aanvragen van financiering kost in de perceptie van de respondenten veel tijd  en moeite en wordt als emotioneel ingrijpend ervaren. 

Vindbaarheid van overheidsdienstverlening

Vanuit verschillende publieke dienstverleners zijn informatie- en adviesdiensten beschikbaar voor ondernemers met een financieringsbehoefte. Zowel content als advies lijken nog niet top of mind te zijn bij de potentiële gebruikers. Vaak is er wel enige bekendheid met KVK, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) of Ondernemersplein, maar is er (nog) geen brede,  actieve associatie met het thema financiering in combinatie met publiek aanbod. Ondernemers oriënteren zich primair via hun eigen directe netwerk, waaronder vaste sparringpartners als hun accountant. Dat betekent dat zij vaak geen volledig overzicht hebben over de markt, alternatieve financieringsvormen of relevante gespecialiseerde adviseurs.